poniedziałek, 20 kwietnia 2015

Oprawy ksiąg chórowych z fundacji Jana Łaskiego

Pierwotnie wszystkie księgi chórowe fundacji prymasa Jana Łaskiego  posiadały jednorodne oprawy. Oprawy te stanowiły deski obciągnięte brązową skórą i zabezpieczone metalowymi okuciami. Skóra posiadała tłoczony ornament, wypełniony prawdopodobnie złoceniem. W górnej części zwierciadła okładki znajdowały się napisy donacyjne, w dolnej herb Korab. Znajdujące się w łódzkim archiwum graduał i psałterz posiadają oprawy oryginalne, natomiast antyfonarz w kościele łaskim otrzymał w czasie konserwacji w XX wieku zupełnie nowe okładziny, skórzane paski zapięcia oraz grzbiet, zachowując jedynie oryginalne metalowe okucia. Na wyklejkach opraw zanotowano indeksy rzeczowe (zachowane dziś fragmentarycznie jedynie w Graduale de Sanctis oraz w Antifonarium de Sanctis, gdzie indeks odklejony od deski okładki w czasie konserwacji podklejono na dodatkowej karcie papieru).

Wspomniane napisy donacyjne można częściowo odczytać na oryginalnych oprawach ksiąg w zbiorach łódzkich (na rekonstruowanych oprawach antyfonarzy z Łasku nie zachowały się oryginalne tłoczenia skóry). Najlepiej czytelny jest napis na oprawie graduału de Sanctis (wszystkie napisy cytuję po rozwinięciu skrótów): Reverendissimus in Christo pater et dominus dominus Iohannes de Lasko dei gratia archiepiscopus Gnesnensis legatus natus sumptu proprio copicere procuravit Graduale de Sanctis pro laude divina sub Anno Domini 1520. Słabiej czytelny jest napis umieszczony na graduale de Temporis: Reverendissimus [in Christo pater et dominus] dominus Iohannes de Lasko Dei gratia archiepiscopus Gnesnensis legatus [natus] sumptu proprio procuravit [pro laude] divina Graduale de tempore sub Anno Domini 1520. Napisy na obu tomach graduału brzmiały niemal identycznie. Znacznie natomiast różni się od nich napis na oprawie psałterza (dziś dający się odczytać jedynie fragmentarycznie): [...] condinatum est [...] ex mandato(?) reverendissimi [...] et domini domini Ioannis de Lasko Dei gratia archiepiscopi Gnesnensi Regni Poloniae primati legati nati excellentissimi. Anno Domini 1520.


Album z fotografiami opraw: https://www.facebook.com/media/set/?set=a.276775545819443.1073741839.240615202768811&type=3

niedziela, 19 kwietnia 2015

Mit schönen figuren

Biblioteka uniwersytetu w Heidelbergu zorganizowała przepiękną wirtualną wystawę poświęconą sztuce dawnej książki w południowo-zachodnich Niemczech. Wybrałem z niej kilka ilustracji, które mnie zachwyciły (album dostępny na Facebook'u), polecam jednak obejrzenie całości. Wystawa dostępna jest pod adresem http://www.ub.uni-heidelberg.de/ausstellungen/buchkunst2014/Welcome.html Warto dodać, że po kliknięciu na wybrany obiekt, można online przejrzeć całe dzieło, nie tylko skan jednej strony.