czwartek, 30 października 2025

D. Mask. Adresy. Co mówią nam o tożsamości, statusie i władzy

Adres może być narzędziem przemocy symbolicznej lub manipulacji. Odmowa jego posiadania jest wyrazem buntu przeciwko aparatowi państwa. A ten z kolei z dużym wysiłkiem nadawał ulicom w miastach nazwy, a domom numery po to, żeby skuteczniej kontrolować obywateli, ale także po to, by sprawniej im pomagać.

Jak nadać adresy rozwalającym się budom w slumsach, których nie sposób nazwać domami? Jak zaplanować miasto i opracować jego mapę? Jak dzięki planom miast zapobiegać epidemiom chorób zakaźnych?

Poznajcie fascynującą historię adresów. Jest to świetna, dająca do myślenia opowieść reportersko-historyczna. Deirdre Mask wędruje przez miasta (ale też głęboką prowincję) Ameryki, Europy i Azji dociekając, w jaki sposób organizowana jest zamieszkała przez ludzi przestrzeń.


środa, 29 października 2025

W.J. Cynarski, O kulturze militarnej i kulturze fizycznej na ziemiach lechickich. Eseje haplologiczne


Czy możemy zaufać Hansowi Christianowi Andersenowi i braciom Grimm? Bo gdyby nikt nie zaufał pieśniom Homera, to pewnie nie odkrylibyśmy Troi.

Autor cytowanej publikacji, Wojciech Jan Cynarski, profesor tytularny nauk o kulturze fizycznej, o Homerze, jak się zdaje, wie tyle, ile zapamiętał ze szkoły podstawowej. Tymczasem wiara w historyczność mitu trojańskiego nie ma żadnych podstaw (nawet przekonanie o faktograficznej wiarygodności tzw. katalogu okrętów jest kwestionowane; btw. idę o każdy zakład, że Cynarski o żadnym katalogu nigdy nie słyszał), a miasto odkopane na tureckim wzgórzu Hisarlik prawdopodobnie nie jest Troją. Dokładniej na ten temat w: F. Kolb, „Zmanipulowana "Troja". Historia - mity – polityka”, Poznań 2016. Książka w polskim przekładzie ma już dziewięć lat, serio wystarczyło chwilę poguglać.


Jeśli w publikacji naukowej chce się błysnąć bon motami, trzeba je dobrze przemyśleć. Cynarskiemu w całej tej książce zabrakło nie tylko refleksji, ale także wiedzy oraz umiejętności krytycznych, analitycznych, a wreszcie znajomości metodologii naukowej oraz zwykłego warsztatu badacza.


Screen od Sigillum Authenticum przedstawia stronę z pseudonaukowej książki W.J. Cynarskiego „O kulturze militarnej i kulturze fizycznej na ziemiach lechickich. Eseje haplologiczne” (Rzeszów 2025), będącej kompromitacją Wydawnictwa Uniwersytetu Rzeszowskiego (publikacja wczoraj została usunięta z ich strony internetowej).