Życzenia noworoczne

Felix sit annus novus 

Wszystkim miłośnikom historii składam serdeczne życzenia wielu ciekawych lektur oraz interesujących badań źródłowych w Nowym Roku.

Ilustracja: https://pl.pinterest.com/pin/346706871293822584/

XVI-wieczna maska lekarska

XVI-wieczna niemiecka maska lekarska, używana przez medyków opiekujących się chorymi w czasie zarazy. Mówi się, że pacjenci umierali nie od morowego powietrza, tylko ze strachu...

Zdjęcie: Pagine Antiche

Do czego marynarzom służyła smołowana lina?

„Na pokładzie nie brakło też wychodków. Siedzenie zawieszało się zgodnie z kierunkiem wiatru na dziobie albo na rufie za relingiem. Funkcję papieru toaletowego pełniła pleciona, lekko nasmołowana lina. Gdy do ubikacji szła wysoko postawiona osobistość, marynarze zabawiali się, starając dojrzeć różowy tyłek ministra albo zadek biskupa i opowiadając o tym później dowcipy. Cóż, rozrywki nigdy za wiele”.

Autor nie wspomina niestety, czy owa lina była jednorazowego użytku, czy też korzystano z niej wielokrotnie.

S. Fischer-Fabian, Krzysztof Kolumb : bohater czy łotr, Warszawa 2006, s. 97.

Glosy współczesne

Bo czasem jest tak, że Czytelnik się na Autora zdenerwuje...

Jerzy Strzelczyk, Średniowieczny obraz świata, Poznań 2004, s. 267, egzemplarz ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie.

Homer w kolumbijskiej wiosce

„W 1990 roku kolumbijskie Ministerstwo Kultury powołało do życia system wędrownych bibliotek dostarczających książki mieszkańcom odległych rejonów wiejskich. Książki pakowano do pojemnych worków i wieziono na osłach w głąb dżungli albo w góry. Tam zostawiano je na kilka tygodni u nauczyciela lub kogoś z wiejskiej starszyzny, kto brał na siebie obowiązki bibliotekarza. Większość stanowiły książki techniczne, podręczniki rolnictwa, krawieckie wykroje i wzory, ale zawsze znalazło się też kilka dzieł literackich. Jak opowiadała zaangażowana w tę akcję bibliotekarka, z książek za każdym razem się skrupulatnie rozliczano. ‘Znam tylko jeden przypadek, kiedy książki nie zwrócono. Razem z praktycznymi publikacjami, takimi jak zwykle, zabraliśmy hiszpański przekład Iliady. Kiedy przyszedł czas zwrotu książek, mieszkańcy wsi nie chcieli jej oddać. Postanowiliśmy zrobić im z niej prezent, ale zapytaliśmy, dlaczego chcą zatrzymać akurat tę pozycję. Odpowiedzieli, że historia opowiedziana przez Homera przypomina ich własną: jej tematem jest kraj rozdarty wojną, gdzie szaleni bogowie przestają na co dzień z mężczyznami i kobietami niewiedzącymi dokładnie, o co walczą, kiedy zaznają szczęścia, albo dlaczego zginą’”.

A. Manguel, Homer Iliada i Odyseja : biografia, Warszawa 2010, s. 11-12

Henryk Łowmiański w anegdocie

„O [Henryku] Łowmiańskim opowiadał anegdotę Andrzej Wyczański, który był jego uczniem. Mianowicie Łowmiański prowadził w Poznaniu seminarium profesorskie związane z przygotowywaniem nowej syntezy historii Polski. Rzecz dotyczyła XVI wieku, było kilku profesorów, sami samodzielni pracownicy naukowi. Łowmiański przedstawił nową periodyzację XVI wieku. W dyskusji wszyscy byli przeciwni jego tezom. A Łowmiański podsumował dyskusję następująco: proszę państwa, słyszę, że zdania są podzielone. W związku z tym proponuję, by pozostać przy tym, co ja mówiłem”.

W. Markiewicz, „Sto lat przeciw głupocie”, Kraków 2016, s. 256.

Christoforo Buondelmonti, Liber insularum archipelagi

Wspaniałe mapy z "Liber insularum archipelagi" Christoforo Buondelmontiego (1482). Opis rękopisu zawierającego m.in. to dzieło oraz skany zdobionych malarsko kart znajdują się na stronie internetowej British Library: http://www.bl.uk/catalogues/illuminatedmanuscripts/record.asp?MSID=1653

Ewangeliarz Torosa Roslina

Pierwsza strona Ewangelii według św. Mateusza. Jest to fragment Ewangeliarza ormiańskiego ze wspaniałymi zdobieniami malarskimi wybitnego XIII-wiecznego artysty Torosa Roslina (https://en.wikipedia.org/wiki/Toros_Roslin). Opis rękopisu oraz reprodukcje iluminacji: http://www.thedigitalwalters.org/Data/WaltersManuscripts/html/W539/description.html

Birmański parabaik

Parabaik jest formą birmańskiej książki rękopiśmiennej, sporządzanej na liściach palmowych (lub korze drzew) składanych w harmonijkę. Co ciekawe, parabaiki tworzono w Birmie do końca XX wieku.

Ilustracje przedstawiają typowy parabaik z tekstami zaklęć oraz instrukcjami wykonywania tatuażu. Źródło: http://www.barnum-review.com/portfolio/a-burmese-magic-manual/