Magia antyczna

Czarna magia w starożytności: antyczna grecka figurka klęczącej kobiety, przebita trzynastoma igłami (Aleksandria, IV w., obecnie Musée du Louvre).

Więcej na temat starożytnej magii dowiedzieć się można m.in. z opracowań:

A. Aveni, Poza kryształową kulą : magia, nauka i okultyzm od starożytności po New Age, Poznań 2001

S. Oświecimski, Zeus daje tylko znak, Apollo wieszczy osobiście : starożytne wróżbiarstwo greckie, Wrocław 1989

A. Wypustek, Magia antyczna, Wrocław 2001

G. Kowalski, Katalog inkunabułów biblioteki opactwa mogilskiego

G. Kowalski, Katalog inkunabułów biblioteki opactwa mogilskiego oraz katalog inkunabułów biblioteki Klasztoru Cystersów w Szczyrzycu, Kraków 1915

Książka ma równo sto lat, dostępna jest w czytelni mojej Biblioteki Wydziałowej w wolnym dostępie, a okazuje się, że jestem jej pierwszym czytelnikiem, do tej pory bowiem miała nierozcięte kartki .

Zachęcam przy okazji do korzystania z bibliografii katalogów inkunabułów i starych druków w zbiorach polskich, którą na bieżąco uzupełniam: http://ohistorii.blogspot.com/2015/01/bibliografia-katalogow-inkunabuow-i.html

Biblia księcia Modeny Borso d’Este

Oto jeden z najwspanialszych na świecie rękopisów średniowiecznych - Biblia księcia Modeny Borso d’Este.

Kodeks sporządzono w Ferrarze w latach 1455-1461. Uważa się go za najwspanialej zdobiony i najdroższy egzemplarz Biblii w dziejach.

Do wykonania malarskich zdobień kodeksu zatrudniono najwybitniejszych artystów. Kierownikami prac byli Taddeo Crivelli (1425-1479) i Franco Dei Rossi (działał w okresie 1453-1482), jednak można wyróżnić ręce co najmniej pięciu artystów wykonujących iluminacje: oprócz dwu wspomnianych Marco dell'Avogaro, Giorgio d'Alemagna, Malatesty Romano oraz kilku pomniejszych malarzy. Rękopis zawiera ponad 1000 ilustracji, marginesy każdej ze stron zdobione są bogatymi dekoracjami.

Kodeks znajduje się w Biblioteca Estense e Universitaria w Modenie.

„W Modenie znajduje się najpiękniejsza katedra w Emilii i najsłynniejsza iluminowana księga w Italii. (…) Iluminowana księga to Biblia Borsa d’Este, wykonana w Ferrarze w drugiej połowie XV wieku, wywieziona przez Franciszka V, diuka Modeny, po utracie jego dominiów i odkupiona przez Giovanniego Treccani po pierwszej wojnie światowej. Złożona jest w kasie pancernej w Biblioteca Estense i rzadko kogo spotyka szczęście przejrzenia 1200 iluminowanych stronic jej dwóch tomów. Do wykonania tej Biblii Borso d’Este zebrał w swoim domu kolegium trzydziestu miniatorów, którzy pracowali nad nią przez siedem lat pod przewodnictwem mistrzów Taddea Crivelli i Franca Rossi; jeśli coś można zarzucić temu dziełu, to zbytek przepychu i pragnienie osiągnięcia non plus ultra w zdobnictwie”. G. Piovene, Podróż po Włoszech, Warszawa 1977, s. 95.

Na Wikimedia Commons można obejrzeć 45 ilustracji z tego wspaniałego rękopisu, jednak niestety mogą one dać jedynie ogólne pojęcie o jego rzeczywistym pięknie: https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Borso_d%27Este_Bible

Kolekcja cyfrowa bułgarskiej Biblioteki Narodowej

Przebogata kolekcja cyfrowa bułgarskiej Biblioteki Narodowej. Przeglądać można m.in. rękopisy bułgarskie, arabskie, perskie, tureckie, greckie czy łacińskie, druki cyrylickie (XV-XX wiek), druki bułgarskie z XIX wieku, starodruki i rzadkie druki nowe z różnych części Europy (w tym ciekawostka: Dla dziatek nauka czytania pisma polskie (Кraków, 1611), Nauka ku czytniu pisma polskiego z figurmi przyіozone so nabozne modlitwy y psalmy (Lviv, 1599), Elementaria institutio Latini sermonis & pietatis Christianae (Кraków, 1575)) oraz druki orientalne, a także dokumenty archiwalne bułgarskie i orientalne, kolekcje listów, deftery, kartografika, zbiory ikonograficzne i wiele innych.
http://www.nationallibrary.bg/cgi-bin/e-cms/vis/vis.pl?s=001&p=0192&n&vis

Roman Spandowski, Proklasyki

Autorem epigramatów jest Romanus

Kto by śmiał rzec, że Safona
to Gretkowska jest antyku,
niech podzieli los Nerona
wśród skowytów i wśród krzyku.

Kto by chciał plugawym słowem
obsobaczyć grecką fleksję,
niech mu wszy oblezą głowę
i niech wpadnie w anoreksję.

Kto by twierdził, że Horacy
nudziarz jest, z takim tupetem
godzien, by wyleciał z pracy.
Z każdej. I z wilczym biletem.
 

Partenon - węzeł gordyjski

O tym, jak bieżąca polityka splata się z historią, czy też z walką o odzyskanie dziedzictwa historycznego. Grecja ma nowy rząd i nowego ministra kultury, który zapowiada nowe podejście do problemu zwrotu z British Museum greckich zabytków (marmurowych rzeźb z Partenonu). http://www.lastampa.it/…/marmi-del-partenone-pe…/pagina.html

Brytyjczycy natomiast uważają starożytne greckie rzeźby, które znalazły się w ich posiadaniu, za swoją własność, co z kolei doprowadza Greków do szału. W grudniu 2014 do kryzysu doszło, gdy Londyn wypożyczył jedną z partenońskich rzeźb na wystawę w Petersburgu: http://www.lastampa.it/…/i-fregi-del-partenone-…/pagina.html

Prawdziwy węzeł gordyjski...

Utracone dziedzictwo

W nawiązaniu do poprzedniego wpisu: w archiwum Internetu, dzięki archive.org, zachowana została informacja o dużej części wspólnych projektów NDAP i NASK, udostępnianych kiedyś na stronie polska.pl. Szczególnie żal mi "Dokumentów z czasów Jagiełły" - były tu dostępne w postaci skanów, wraz z komentarzem historycznym, bodaj wszystkie zachowane do dziś dokumenty z czasów tego władcy (ponad 800 obiektów). Obecnie zasób ten jest już niedostępny. Podobny los spotkał "Kolekcję unikatowych atlasów morskich (XVI-XVIII) w zbiorach Biblioteki Gdańskiej", skarby doby piastowskiej i andegaweńskiej... Zresztą kliknijcie i przekonajcie się sami, co nam odebrano i ile pracy archiwistów i historyków poszło na marne: https://web.archive.org/web/20110927153141/http://dziedzictwo.polska.pl/katalog/index,Kolekcje,cid,282.htm?tree=ok

Tekst na temat włoskich i łacińskich dokumentów z kancelarii  osmańskiej dostępny jest na moim blogu: http://ohistorii.blogspot.com/2013/12/woskie-i-acinskie-dokumenty-kancelarii.html

Kościół parafialny w Bolimowie

W 2003 roku zainaugurowany został jeden z wielu znakomitych wspólnych projektów Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych i NASK – „Miasta w dokumencie archiwalnym”. Jako pierwsze omówione zostały dokumenty dotyczące miasteczka Bolimów. Kilka lat później portal polska.pl, wspaniałe narzędzie popularyzacji historii, w którym opublikowano kilkaset średniowiecznych i wczesno nowożytnych dokumentów wraz z komentarzami historycznymi, został sprzedany, a praca wielu archiwistów i historyków brutalnie zaprzepaszczona.

Przypominam tę smutną historię, ponieważ ja również wniosłem w projekt „Miasta w dokumencie archiwalnym” swój skromny wkład w postaci opisu kościoła parafialnego w Bolimowie. Tekst wygrzebany z czeluści Internetu można również przeczytać pod adresem https://web.archive.org/web/20040920014746/http://www.polska.pl/miasta/bolimow/dokumenty/article.htm?id=55235 Na WayBackMachine odnaleźć można także inne wspólne projekty NDAP i NASK, niefrasobliwie i bezmyślnie wyrzucone do kosza przez nowego właściciela domeny polska.pl.

Skradzione starodruki wracają do domu

Skradzione dzieło Kopernika wraca do domu!
Niestety nie do Polski... Bawaria zwraca Włochom pięćset starodruków, które zostały sprzedane za pośrednictwem domu aukcyjnego w Monaco po tym, jak nielegalnie wywieziono je z Włoch. Pikanterii sprawie dodaje fakt, że książki zostały skradzione z biblioteki Girolamini Neapolu przez jej dyrektora współpracującego z camorrą. Wartość woluminów to około 2-3 milionów euro.

Zachęcam do obejrzenia galerii zdjęć: http://www.repubblica.it/cronaca/2015/02/13/foto/galileo_e_copernico_tornano_a_casa_la_germania_restituisce_500_libri_storici-107230155/1/#1

Divine Sky : The Artistry of Astronomical Maps

„Divine Sky : The Artistry of Astronomical Maps” – wirtualna wystawa prezentująca historyczne mapy i atlasy nieba. Na stronie tej znajdziemy reprodukcje kilkunastu wspaniałych zabytków z zakresu historii astronomii, wśród nich „Harmonia Macrocosmica” Andreasa Cellariusa (Amsterdam: G. Valk & P. Schenk, 1708), pysznego atlasu, z którego jedną mapę wykorzystałem jako ilustrację tego wpisu. Opis tego zabytku oraz skany map do przeczytania i obejrzenia tutaj: https://deepblue.lib.umich.edu/handle/2027.42/144573

A wystawa „Divine Sky” dostępna jest pod adresem https://deepblue.lib.umich.edu/handle/2027.42/144573  Każdy miłośnik historii astronomii powinien ją obejrzeć.