Jan z Głogowa, Wprowadzenie do „Traktatu o sferze” Johna z Holywood

Publikacja wprowadzenia Jana z Głogowa do „Traktatu o sferze” Johna z Holywood to kolejne ważne dzieło edytorskie prof. Roberta K. Zawadzkiego (10 lat temu pisałem już o jego edycji Wawrzyńca Korwina). W jednym woluminie otrzymujemy łaciński tekst dzieła wraz z polskim przekładem, a także obszerne, 120-stronicowe wprowadzenie, w którym R.K. Zawadzki obszernie omawia i komentuje treść dzieła Głogowczyka. Wstęp ten rozpoczyna się od zwięzłego przedstawienia historii astronomii – „krótkiego przeglądu rozwoju teorii geocentrycznej”. Badacz pokazuje wagę Jana z Głogowa jako nowoczesnego już uczonego, postulującego, „by wszelkie modele astronomiczne odpowiadały realnym obserwacjom”. Jest to kapitalne spostrzeżenie.

Filolog przedstawia Głogowczyka nie tylko jako astronoma, autora traktatu astronomicznego i komentatora tekstu Johna z Holywood, lecz także jako oryginalnego myśliciela, humanistę czerpiącego z nowych prądów kultury renesansowej, wrażliwego wychowawcę, nauczyciela i dydaktyka, a wreszcie literata i miłośnika literatury. Współczesny komentarz literaturoznawczy pozwala spojrzeć na tekst późnośredniowiecznego uczonego z innej niż tradycyjna perspektywy. Trzeba pamiętać, że to właśnie Głogowczyk kładł podwaliny pod rozwój polskiej astronomii i geografii.

 

Bez wątpienia jest t pozycja obowiązkowa w bibliotece każdego zainteresowanego historią astronomii i nauki.

Jan z Głogowa, Wprowadzenie do „Traktatu o sferze” Johna z Holywood, studium, tekst łaciński, komentarz i przekład R.K. Zawadzki, Częstochowa 2023